Kroon

Eigenlijk is een kroon het natuurlijke deel van de tand of kies dat boven het tandvlees uitsteekt. Maar als er bij de tandarts gesproken wordt over kronen dan gaat het vaak over een kroon die door een tandtechnieker of een CAD-CAM machine is gemaakt. De behandelcode R24 wordt gebruikt om een (gedeeltelijke) kroon op een natuurlijk tand of kies in rekening te brengen.

Zo'n kroon is dan een kapje van meestal metaal en/of porselein dat over een afgeslepen tand of kies past. Het kapje zit op de tand of kies vastgelijmd (gecementeerd). Tegenwoordig zie je door de moderne (CAD-CAM / 3D-printing) productiemethoden ook meer kunststof varianten van kronen. Ook worden kronen met behulp van abutments bevestigd op implantaten. Een kroon op een implantaat wordt met R34 in rekening gebracht.

Een kroon bij een tand of kies wordt door de tandarts gemaakt als er onvoldoende houvast is voor een vulling zo groot is dat de randen en vorm niet goed te maken zijn. Daarnaast worden kronen gemaakt om kiezen te beschermen tegen breuk, bijvoorbeeld bij wortelkanaalbehandelingen, om de vorm van tanden en kiezen te herstellen bij slijtage of om ze fraaier te maken.

Kronen worden zoals hierboven beschreven geplaatst op de natuurlijke tand of kies. Als er implantaten geplaatst zijn dan kan een implantaat ook als kunstwortel dienen waarop een kroon kan worden vastgezet. Soms heeft de natuurlijke tand of kies onvoldoende houvast voor een kroon en in die gevallen wordt door een stiftopbouw nog verankering in het wortelkanaal gevonden.

Een kroon zelf kan ook als brugpijler houvast bieden voor de vervanging van één of meer ontbrekende tanden en kiezen.

Een kroon wordt niet zoals een vulling direct in de mond gemaakt maar indirect buiten de mond en wordt daarom ook wel een indirecte restauratie genoemd. Soms wordt de kroon na een digitale afdruk in de tandartspraktijk op dezelfde dag met een slijp of printmachine gemaakt (chairside), maar over het algemeen wordt de kroon op een gipsmodel door een tandtechnisch laboratorium gemaakt. Om de hoogte en vorm van de kroon te kunnen bepalen is het ook belangrijk hoe de tanden en kiezen of de kaken ten opzichte van elkaar staan. Dit wordt gedaan middels een zogenaamde beetregistratie/ beetbepaling.

Na de afdruk en de beetregistratie zal er dan een tijdelijke kroon over de tand of kies worden geplaatst en enkele weken later als de weer verwijderd als de definitieve kroon af is en vastgezet (gecementeerd) wordt. Na verwijderen van de lijm (cement), polijsten en aanpassen van de hoogte is de behandeling afgerond.